مقدمه
کمپانی لگو که امروزه به عنوان بزرگترین تولید کننده‌ی اسباب بازی در دنیا شناخته می‌شود، دارای لاین‌های متنوع محصولات و سری‌های گوناگون تولیدات است تا بتواند برای هر ذائقه و هر سلیقه‌ای محصولی مناسب تولید کند. هرچند که تصور رایجی در مورد اینکه لگو تنها یک محصول برای کودکان است وجود دارد، اما به جرات می‌توان گفت که این تصور کاملا نادرست است و با وجود اینکه مخاطب هدف بسیاری از سری‌های تولیدی کمپانی لگو عمدتا کودکان هستند، اما برخی از سری‌های تولید شده توسط این کمپانی که اتفاقا از سری‌های مهم و پر فروش آن نیز به شمار می‌روند، منحصرا برای قشر بزرگسال طراحی و تولید می‌شوند.
در میان تمام سری‌های مخصوص بزرگسال کمپانی لگو، قطعا سری «لگو تکنیک» (Lego Technic) پر فروش‌ترین، پر طرفدار‌ترین و البته مشهور‌ترین است؛ سری‌ای که به خاطر فرایند پیشرفته‌ی ساخت و قطعات منحصر به فرد مورد استفاده در ست‌هایش به نوعی اوج هنر مهندسان طراحی لگو را ابراز می‌کند و جزئیات چشم نوازش ذهن هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند. در این مقاله قصد دارم تا شما را با این سری قدرتمند و جذاب بیشتر آشنا کنم. در این نوشتار قرار است علاوه بر اینکه نگاهی به سرگذشت این سری بیاندازیم، با یکدیگر ببینیم که تفاوت‌های این سری با سایر محصولات لگو از کجا ریشه می‌گیرد.
اکسپرت یا تکنیک؟
برای اینکه بخواهیم بیشتر با سری تکنیک آشنا شویم، بد نیست که ابتدا نگاهی به سرگذشت آن بیاندازیم. در دهه‌ی هفتاد میلادی، آقای کیلد کرک کریستینسن (Kjeld Kirk Kristiansen)، پسر مدیر عامل و مالک وقت لگو پس از اتمام تحصیلات خود در رشته‌ی اقتصاد، تصمیم گرفت تا در کسب و کار خانوادگی خود وارد شود و پس از مدتی، در جایگاه مدیر عاملی این کمپانی قرار گرفت. کیلد که همواره به نوآوری و همراه شدن با موج توسعه و تغییرات مثبت اعتقاد داشت، با ایجاد گروه‌های تحقیق و توسعه و بها دادن به خلاقیت‌های طراحان خود، موجب شد تا طی مدتی کوتاه، تغییرات عمده و مثبتی در سیاست‌های تولیدی کمپانی لگو شکل بگیرد و محصولات جدید و متفاوتی را روانه‌ی بازار کند.
یکی از لاین‌های جدیدی که از دل همین سیاست‌ها بیرون آمد، سری «لگو اکسپرت» (Lego Expert) بود که بعدا به اکسپرت بیلدر (Expert Builder) و در نهایت به «تکنیک» تغییر نام داد. هدف از تولید این سری برای لگو، جذب افراد مسن‌تر و کسانی که چالش‌های بیشتری را در پروسه‌ی ساخت لگو می‌طلبیدند بود و لگو تمام تلاش خود را به کار گرفت تا ست‌های این سری از همه نظر و به معنای واقعی کلمه «پیشرفته» باشند.
ست‌های لگو اکسپرت از همان ابتدا تفاوت‌های عمده‌ای با سایر محصولات لگو داشتند و از قطعات و فرایند ساختی کاملا متفاوت با دیگر محصولات این کمپانی بهره می‌بردند. در ابتدای عرضه با توجه به اینکه تقریبا تمام مخاطبان لگو را کودکان تشکیل می‌دادند، این ست به فروش چندان بالایی دست نیافت، اما یک دلیل مهم باعث شد که محصولات این سری به مرور پر طرفدارتر و پر فروش‌تر شوند که اکنون به آن می‌پردازیم:
«ماجرا از این قرار است که ست‌های سری لگو تکنیک بیشتر مدل‌هایی از اتومبیل‌های سواری و یا سنگین بود که این موضوع سبب می‌شد مخاطبین پسری که اندکی از عمده‌ی مخاطبین کودک بزرگتر بودند و در بازه‌ی سنی بالای ۱۲ سال قرار می‌گرفتند، بیشتر به محصولات این سری رغبت پیدا کنند. شاید در ابتدا این موضوع چندان مهم به نظر نمی‌رسید، اما همین مسئله سبب می‌شد تا باقی فرزندان کوچکتر خانواده و همینطور دوستان و آشنایان کم سن و سال‌ترشان، برای اثبات کردن خود به سایرین، سراغ محصولات تکنیک بروند و به مرور با بزرگتر شدن اولین مخاطبان این سری پر طرفدار، لگو تکنیک (اکسپرت و اکسپرت بیلدر سابق) به محصولی برای لگو باز‌های مسن‌تر تبدیل شد و نه تنها توانست جایگاه خود را در میان تمام محصولات لگو محکم کند، بلکه برای بیش از سه دهه آن را حفظ کند».
هنر، مهندسی و تکنیک
با وجود اینکه نحوه‌ی طراحی و معماری ست‌های لگو تکنیک طی این سال‌ها بار‌ها دستخوش تغییرات شده، اما دیدگاهی که تولید کنندگان به این سری داشتند تغییر چندانی نداشته و هدف از تولید این سری همچنان جذب قشر بزرگسال و تشنه‌ی چالش‌های ساخت است. قطعاتی که در سری تکنیک از آن‌ها استفاده می‌شود، به طور کلی با دیگر سری‌ها متفاوت است و به ندرت می‌توان حتی کاشی و یا صفحات لگو (Lego Tiles and Plates) را در ساختار این ست‌ها مشاهده کرد.
قطعاتی مانند چرخ دنده‌ها، محور‌ها، میله‌ها،مفصل‌ها،سیلندرها، پین‌ها و بسیاری از قطعات دیگر از جمله قطعات پنوماتیک (قطعاتی که از سیستم فشرده سازی هوا بهره می‌گیرند) برای نخستین بار در ست‌های این سری دیده شدند و با وجود اینکه به سایر سری‌های لگو راه یافتند، اما همچنان عمدتا در ست‌های لگو تکنیک مشاهده می‌شوند. علاوه بر تمام این‌ها، ست‌های این سری به طور معمول قابلیت ترکیب با محصولات سری (Power Functions) را دارند که شامل محصولاتی نظیر چراغ‌های LED و موتور‌های محرک است و حتی می‌تواند سازه‌ی نهایی را به یک ماشین کنترلی تبدیل کند!
خلاقیت و نوآوری در این ست تا حدی بالا بوده که بسیاری از سری‌های دیگر لگو از ساختار‌ها و قطعات این سری در خود استفاده کردند که از میان‌ها می‌توان از سری‌های لگو بایونیکلز (Lego Bionicles) و لگو مایند استورم (Lego Mindstorm) یاد کرد. البته تاثیر گذاری لگو تکنیک به چند سری خاص محدود نمی‌شود و امروزه در اکثریت سری‌های لگو می‌توان رد پایی هرچند جزئی از قطعات و یا ساختارهای لگو تکنیک دید.
اما از تمام این‌ها که بگذریم، سری لگو تکنیک از یک عنصر مهم و موفق دیگر نیز در این سری استفاده می‌کند تا برای تولید یک ست لگو تکنیک، فرمولی جامع و کاربردی را تهییه کند. این عنصر مهم استفاده از لایسنس‌های خودرو ساز‌های مشهور در سراسر دنیا و همکاری با تولید کنندگان اتومبیل سازان فوق اسپرت و محبوب است. این موضوع به قدری در فروش محصولات این سری تاثیر گذار است که کمپانی‌هایی نظیر پورشه، فراری، بوگاتی، لامبورگینی و تقریبا تمامی نام‌های بزرگ صنعت خودرو سازی با رغبت تمام همکاری با لگو را می‌پذیرند.
البته باید اشاره کرد که ست‌های سری لگو تکنیک به نسبت سایر محصولات لگو معمولا از قیمت‌های بالاتری برخوردار است و دلیل این موضوع پر هزینه تر بودن تقریبا تمام بخش‌های فرایند تولید آن، از طراحی و مهندسی گرفته تا هزینه‌ی تولید قطعات منحصر به فرد و همچنین هزینه‌ی بالای دریافت لایسنس از کمپانی‌های بزرگ اتومبیل سازی است که مجموعا هزینه‌ی تولید و در نهایت قیمت مصرف کننده را برای این ست‌ها بالا می‌برد.
جمع بندی
سری لگو تکنیک نه تنها یکی از پر فروش سری‌های لگو در طول تاریخ است، بلکه یکی از موفق‌ترین سری محصولات اسباب بازی تاریخ نیز به شمار می‌رود و مثال نقضی برای تمام تصوراتی است که اسباب بازی و خصوصا لگو را محصولی برای کودکان می‌پندارد در حالی که هنر به کار رفته در تک تک ارکان یک ست لگو تکنیک، می‌تواند هر مخاطبی را ساعت‌ها مسحور خود کند و تمام ذهن او را در بر گیرد.